Bổ sung sắt và kẽm cho bé là một phần quan trọng của chế độ dinh dưỡng để đảm bảo sức khỏe và phát triển toàn diện. Trẻ thiếu kẽm thường đi đôi với thiếu sắt, và điều này là do vai trò quan trọng của kẽm trong quá trình hấp thu sắt và chuyển hóa nó. Vậy làm thế nào để bổ sung hai chất này cho bé?
Tại sao trẻ thiếu kẽm thường đi đôi với thiếu sắt?
Theo điều tra của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, có đến 60% trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi đang thiếu kẽm. Tỷ lệ trẻ thiếu sắt cũng rất cao, với 1 trẻ trên 3 bị thiếu sắt. Trẻ thiếu kẽm thường có nguy cơ thiếu sắt cao, vì kẽm cần thiết để cải thiện hấp thu sắt và tạo ra hồng cầu. Khi huyết thanh kẽm giảm, cơ thể thường xuất hiện các dấu hiệu của thiếu sắt.
Mặc dù đã có chương trình phòng chống thiếu máu do thiếu sắt từ những năm 80, tình trạng thiếu sắt vẫn tiếp tục tồn tại. Điều này đòi hỏi chúng ta phải tích cực bổ sung sắt và kẽm cho trẻ để đảm bảo sức khỏe của họ.
Bổ sung sắt và kẽm cho bé có tác dụng gì?
Sắt và kẽm là hai chất quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ nhỏ. Sắt có vai trò quan trọng trong cấu trúc hồng cầu và vận chuyển oxy tới các cơ quan. Thiếu sắt có thể dẫn đến thiếu máu, mệt mỏi, suy dinh dưỡng, tăng cân chậm, suy giảm hệ miễn dịch và thiếu tập trung.
Kẽm tham gia vào hơn 300 loại enzyme trong cơ thể và quá trình tiêu hóa thức ăn. Ngoài ra, kẽm còn tham gia vào việc sản xuất hormon tăng trưởng và ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao. Trẻ thiếu kẽm có thể gặp vấn đề về cân nặng, suy dinh dưỡng và dễ mắc các bệnh nhiễm trùng.
Bổ sung đầy đủ sắt và kẽm giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ, đồng thời giảm nguy cơ mắc bệnh và làm nhẹ triệu chứng khi trẻ mắc bệnh lý.
Bổ sung sắt và kẽm cho bé như thế nào?
Các chất dinh dưỡng như sắt và kẽm chủ yếu được tìm thấy trong thức ăn động vật như trứng, thịt bò, ghẹ và hàu. Tuy nhiên, việc cung cấp thực phẩm giàu sắt hoặc kẽm không đảm bảo hấp thu đầy đủ 100%. Tỷ lệ hấp thu sắt từ thực phẩm thường khá thấp, chỉ khoảng từ 5 - 15%, trong khi tỷ lệ hấp thu kẽm dao động từ 10 - 30%.
Thường thì, khi trẻ bắt đầu ăn dặm, bé thường hấp thu tinh bột trước, sau đó mới bắt đầu tiếp nhận lượng đạm, và thường là lượng này không nhiều. Bên cạnh chế độ ăn cung cấp sắt và kẽm không đủ do tỷ lệ hấp thu thấp, trẻ cũng dễ mắc các vấn đề như nhiễm giun sán, rối loạn tiêu hóa thường xuyên, điều này cũng là nguyên nhân gây giảm hấp thu sắt và kẽm. Vì vậy, sau 6 tháng, tỷ lệ thiếu kẽm và sắt ở trẻ tăng cao và thường đi kèm với nhau.
Để đảm bảo cung cấp đủ sắt và kẽm cho trẻ, cha mẹ cần tích cực bổ sung những thực phẩm vào chế độ ăn hàng ngày của bé, để tránh tình trạng thiếu hụt kéo dài ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Bên cạnh đó, cần lựa chọn các sản phẩm có hàm lượng sắt và kẽm đủ theo nhu cầu hàng ngày, đồng thời cân nhắc và kiểm soát lượng bổ sung sao cho an toàn.
Bổ sung cùng lúc cả sắt và kẽm cho trẻ có sao không?
Nhiều phụ huynh có thắc mắc liệu có nên bổ sung cùng lúc cả sắt và kẽm cho trẻ hay không. Bác sĩ giải thích rằng việc bổ sung cả hai chất này đồng thời không tạo ra sự cạnh tranh hoặc tương tác như nhiều người nghĩ. Ngược lại, sắt và kẽm hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình hấp thu.
Mặc dù sắt và kẽm đều là kim loại ion hóa, nhưng chúng không đi qua cùng một kênh DMT1 như sắt hay canxi. Kẽm được hấp thu qua thụ thể khác là ZIP4 và khi vào tế bào, nó giúp tăng hấp thu sắt bằng cách tăng cường protein thụ thể DMT1 và mRNA. Sắt chủ yếu hấp thu ở đầu tá tràng, trong khi kẽm được hấp thu ở ruột non. Đặc biệt, khi tỷ lệ sắt và kẽm dao động dưới 2:1, đặc biệt là 1:1, không có ảnh hưởng ức chế nào đối với việc hấp thu cả hai chất này.
Việc cân bằng hàm lượng giữa sắt và kẽm là rất quan trọng khi bổ sung cho trẻ. Cung cấp cả hai chất này với tỷ lệ tương đương sẽ giúp cơ thể trẻ hấp thu tốt nhất. Bổ sung sắt và kẽm cho bé cần phải được thực hiện cân nhắc và kiểm soát để đảm bảo rằng bé nhận đủ lượng cần thiết mà không vượt quá mức an toàn.
