Theo quan niệm dân gian, ông Táo là vị thần cai quản việc bếp núc của gia đình. Vào ngày 23 tháng chạp hàng năm, ông Táo sẽ lên Thiên đình để báo cáo công việc của gia đình cho Ngọc Hoàng Thượng đế. Chính vì lẽ đó, mâm cúng ông Táo đã trở thành một phần không thể thiếu trong nền văn hóa Việt Nam. Hãy cùng Khải Hoàn khám phá cách sắp lễ và bày biện mâm cúng ông Táo đơn giản cho gia đình hiện đại!
Vì sao phải làm lễ cúng ông Công, ông Táo?
Mỗi năm, ngày 23 tháng Chạp đánh dấu sự long trọng của Tết ông Táo. Theo quan niệm dân gian, để đảm bảo sự phù trợ của Táo Quân, người ta tổ chức lễ tiễn ông Táo về trời vào ngày này. Lễ Tết không chỉ mang ý nghĩa chào đón năm mới mà còn là sự chuyển hóa tinh thần, đem lại may mắn và hạnh phúc cho mọi người.
Theo tín ngưỡng truyền thống, sau khi nghe báo cáo của Táo Quân, Ngọc Hoàng sẽ quyết định thưởng trừng gia chủ. Do đó, trước khi Táo Quân lên thiên đình, người ta thực hiện lễ cúng ông Táo để nhận được sự 'nói tốt' cho nhà mình. Lễ cúng ông Táo không chỉ giữ cho gia chủ tránh khỏi những biến động xấu, mà còn đánh thức sự bảo vệ, ngăn chặn sự xâm phạm của ma quỷ, tạo nên không gian yên bình và an lành trong mỗi gia đình.
Cách chuẩn bị mâm cỗ cúng ông Táo đơn giản
Tùy theo vùng miền và điều kiện kinh tế, mâm cúng ông Công ông Táo có sự khác biệt đôi chút. Dưới đây là gợi ý mâm cỗ cúng ông Táo đặc trưng ở 3 miền:
Mâm cúng ông Táo đặc trưng miền Bắc
Theo truyền thống, mâm cúng ông Táo, ông Công miền Bắc gồm những món ăn sau:
- Gà luộc hoặc quay
- Thịt lợn luộc
- Canh măng nấu xương
- Xôi gấc
- Nem rán
- Rau xào
- Dưa hành, dưa muối
Đặc biệt, mâm cỗ cúng ông Công ông Táo ở nhiều địa phương khu vực Bắc bộ sẽ có xôi chè, thường là chè bà cốt, nấu bằng nếp cái, xôi vò, đường nâu và gừng. Mâm lễ đầy ắp các món truyền thống như xôi, gà, chả, nem rán, giò thủ, mang theo hương vị đậm đà của nền văn hóa ẩm thực Bắc. Có thể sử dụng cá chép giấy đốt sau khi làm lễ hoặc cá chép sống mang đi thả phóng sinh.
Mâm cúng ông Táo đặc trưng miền Trung
Người miền Trung chịu thương chịu khó, vào ngày 23 tháng chạp, họ luôn bày biện mâm cỗ thật tươm tất với đủ các món ăn mang hương vị đậm đà, mặn mà và thơm ngon. Mâm cúng ông Táo ở miền Trung thường bao gồm các món như:
- Xôi gấc
- Giò chả
- Nem rán
- Rau xào
Ngoài ra, mâm lễ cúng ông Táo ở miền Trung thường có cá thu hoặc cá ngừ, ngựa giấy, hoa tươi, hoa quả, đặt tượng mới và tượng cũ cạnh nhau.
Mâm cúng ông Táo đặc trưng miền Nam
Mâm cúng ông Táo miền Nam có những điểm khác biệt so với các vùng miền khác. Mâm cúng ông Táo ở miền Nam không có cá chép, thay vào đó, mâm cúng sẽ có thêm một đĩa đậu phộng, kẹo vừng đen và một bộ "cò bay, ngựa chạy". Mâm cúng ông Táo phổ biến ở miền Nam thường bao gồm các món như:
- Gà luộc hoặc quay
- Thịt heo luộc
- Rau xào
- Xôi gấc
- Củ kiệu, củ cải muối
- Canh mọc
- Trái cây tươi
Thời Gian Và Nghi Thức Cúng Ông Công Ông Táo
Nghi thức cúng ông Công ông Táo ở miền Bắc
Ở miền Bắc, lễ cúng ông Công ông Táo bắt đầu từ ngày 20 tháng Chạp và kết thúc trước 12h00 ngày 23 tháng Chạp. Chuẩn bị lễ vật cho lễ cúng ông Táo ở miền Bắc là một quá trình cầu kỳ và đầy đủ. Nghi thức lễ cúng bắt đầu bằng việc chuẩn bị bàn thờ ông Táo, được gia chủ trang trí một cách sạch sẽ và trang nghiêm. Sau đó, gia chủ thắp hương và đọc bài khấn tiễn ông Táo về trời. Một điểm đặc biệt trong lễ cúng ông Táo ở miền Bắc là việc thả cá chép sau khi cúng. Cá chép thường là màu đỏ, được thả xuống sông hoặc ao hồ, biểu tượng cho sự vui vẻ và sung túc.
Nghi thức cúng ông Công ông Táo ở miền Trung
Ở miền Trung, lễ cúng ông Táo mang đặc trưng và nét riêng biệt. Đầu tiên, việc thay cát mới trong lư hương và lau dọn bàn thờ ông Táo là bước khởi đầu quan trọng, tạo ra không gian linh thiêng và sạch sẽ cho nghi lễ. Người miền Trung thường dâng lên mâm cúng một con ngựa bằng giấy, đầy đủ với yên cương, và đốt vàng mã, đồng thời cúng nhiều lễ vật khác. Sau lễ cúng, gia chủ tiến hành việc đưa 3 tượng Táo quân cũ tiễn khỏi bàn thờ bếp và đặt chúng ở các am miếu hoặc dưới gốc cây cổ thụ ngã ba đường. Tiếp theo, họ rước 3 tượng Táo quân mới lên bàn thờ, đánh dấu sự bắt đầu của một năm mới.
Nghi thức cúng ông Công ông Táo ở miền Nam
Ở miền Nam, lễ cúng ông Táo thường diễn ra vào buổi tối, khoảng 20 giờ - 23 giờ. Bàn thờ ông Táo được sắp xếp trang nghiêm, với bài vị, bát hương, lọ hoa và chén nước, tạo nên không gian linh thiêng. Việc thắp hương và đọc bài khấn cúng ông Táo là cách gia đình thể hiện lòng thành kính và tôn trọng vị thần trông coi công việc gia đình trong suốt năm qua. Sau nghi thức cúng, gia chủ thường thả cá chép xuống sông hoặc ao hồ, biểu tượng cho sự trở về của ông Táo vào thiên đình.
Một Số Lưu Ý Khi Làm Lễ Cúng Ông Công Ông Táo
Để lễ cúng ông Công ông Táo trọn vẹn và thành tâm, gia chủ cần lưu ý một số điều sau:
- Nơi cúng: Mâm cúng ông Táo nên được bày ở bàn thờ gian bếp hoặc bàn thờ gia tiên. Mâm cỗ cần được bày biện gọn gàng, sạch sẽ, thể hiện lòng thành của gia chủ.
- Không cầu xin tài lộc khi cúng ông Táo: Khi làm lễ cúng ông Công, ông Táo, không nên cầu xin tài lộc, công danh, tình duyên. Lễ cúng ông Táo chủ yếu là lòng thành kính và tôn trọng với vị thần trông coi công việc gia đình.
- Cách thả cá chép: Khi phóng sinh cá chép, hãy nhẹ nhàng thả cá từ túi nilon hoặc lòng bàn tay xuống nước, để cá tự bơi ra. Tránh ném cá từ các điểm cao vì điều này có thể gây tổn thương và làm giảm khả năng sống sót của cá. Đồng thời, tránh phóng sinh ở những khu vực ô nhiễm để tăng khả năng sống sót của cá.
Lễ cúng ông Công, ông Táo vào ngày Tết thực sự trở nên đậm đà và trọn vẹn hơn với nước mắm Khải Hoàn. Nước mắm Khải Hoàn không chỉ làm tăng thêm hương vị cho các món ăn trong mâm cúng, mà còn góp phần tôn vinh nét đẹp của ẩm thực truyền thống Việt Nam. Mỗi mâm cỗ cúng ông Táo không chỉ đơn thuần là bữa ăn, mà còn là biểu tượng của sự sum vầy, ấm áp và niềm hi vọng về một năm mới an lành, thịnh vượng. Khải Hoàn tự hào khi trở thành một phần không thể thiếu trong mâm cúng của mọi gia đình, từ những dịp quan trọng đến đời sống hằng ngày!
Để đặt hàng, quý khách có thể liên hệ qua Fanpage nước mắm Khải Hoàn hoặc qua số hotline: (0297)3995959 - 39932235 để được tư vấn về sản phẩm và chính sách ưu đãi trong dịp Tết 2024 này!
Nước mắm truyền thống Phú Quốc Khải Hoàn luôn luôn gìn giữ kim chỉ nam Truyền Thống - Khoa Học - Chất Lượng. Khải Hoàn là doanh nghiệp dẫn đầu nghề nước mắm truyền thống tại Việt Nam, đã trải qua 3 thế hệ với hơn 40 năm gầy dựng và phát triển. Khải Hoàn phục vụ khách hàng bằng niềm đam mê, tạo ra những sản phẩm đạt chất lượng cao và an toàn cho người tiêu dùng.
