Thiếu máu là tình trạng gây mệt mỏi, giảm hiệu suất làm việc và tác động tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày. Vậy hãy tìm hiểu về những thực phẩm bổ máu dưới đây để xây dựng một chế độ ăn uống phù hợp và tốt cho sức khỏe.
Ăn gì để bổ sung máu?
Các loại trứng, thịt đỏ, hải sản, hoa quả, rau xanh chính là những thực phẩm giàu sắt mà bạn cần bổ sung hàng ngày.
Có thể bổ sung máu qua những thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày.
Thịt bò: Thịt bò là nguồn cung cấp sắt phong phú, giúp cải thiện lượng hemoglobin trong cơ thể. Phần nạc của thịt bò thường giàu sắt hơn phần chứa gân hoặc chứa mỡ. Trong 100g thịt bò nạc có thể cung cấp 3,1mg sắt, tương đương 21% lượng sắt cần thiết.
Gan: Gan của các loài động vật như gà, lợn, bò đều chứa hàm lượng sắt cao. Trong 100g gan lợn cung cấp 12mg sắt, 100g gan gà cung cấp 10mg sắt và 100g gan bò cung cấp 6,5mg sắt. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, cần ngâm gan trong nước ấm qua đêm, rửa sạch và nấu chín hẳn trước khi ăn.
Trứng: Trứng là loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như sắt, protein, canxi, phốt pho, vitamin và khoáng chất. Trứng giúp bổ sung sắt và tăng cường lượng máu. Một lòng đỏ trứng cung cấp 0,4mg sắt.
Hải sản: Cua, tôm, trai, hàu, sò, ngao, cá thu, cá hồi là những loại hải sản có ích trong điều trị thiếu máu, vì chúng chứa nhiều sắt. Trong 100g cua đồng có 4,7mg sắt, 100g cua biển có 3,8mg sắt, 100g tôm khô có 4,6mg sắt. Ngoài ra, các loại hải sản còn chứa nhiều vitamin B12, thiếu hụt loại vitamin này khiến cơ thể mắc bệnh thiếu máu.
Bí ngô: Bí ngô giàu sắt và chất dinh dưỡng tốt cho máu như protein thực vật, carotene, vitamin, axit amin thiết yếu, canxi, kẽm, phốt pho. Hạt bí ngô cũng chứa nhiều sắt. Trong 100g hạt bí ngô có 15mg sắt. Bí ngô thích hợp cho người gầy yếu, mới ốm dậy.
Khoai tây: Khoai tây là loại thực phẩm bổ sung chất sắt rất hữu hiệu cho cơ thể. Trong 100g khoai tây chứa 3,2mg sắt. Nên ăn khoai tây thường xuyên với các món như hấp, hầm, luộc. Tránh dùng khoai tây rán do chứa nhiều chất béo bão hòa từ dầu.
Bông cải xanh: Bông cải xanh chứa nhiều sắt, vitamin A, vitamin C giúp cải thiện chất lượng máu. Trong 100g bông cải xanh chứa 2,7mg sắt. Các loại rau lá xanh đậm như cần tây, rau ngót, rau bí, rau cải xanh, cải xoong cũng là những thực phẩm giàu sắt và vitamin cần thiết cho cơ thể.
Đỗ: Các loại đỗ như đỗ tương, đỗ đen, đỗ đỏ, đỗ xanh mang nhiều sắt. Chúng cũng giàu molypden - một khoáng chất cần thiết cho việc hấp thu sắt và cải thiện chức năng enzym. Để giảm chất axit phytic, cần ngâm đỗ trong nước ấm qua đêm trước khi chế biến.
Nho: Nho giàu sắt, phốt pho, canxi, các vitamin và axit amin. Nho còn có tác dụng đào thải chất độc trong cơ thể, giúp gan làm sạch và tái tạo máu.
Mía: Mía chứa nhiều sắt, canxi, kẽm, vitamin và axit amin. Mía tốt cho quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Ngoài ra, mía còn kích thích ngon miệng và cung cấp dinh dưỡng và năng lượng.
Hình ảnh chỉ mang tính minh họa
Gan và các loại nội tạng khác
Nội tạng động vật như gan, thận, não và tim cũng chứa nhiều sắt. Ví dụ, một miếng gan bò nặng 100g có thể chứa đến 6,5 miligam sắt, chiếm 36% nhu cầu cơ thể. Nội tạng động vật cũng giàu protein, vitamin B và đồng, đặc biệt gan chứa nhiều vitamin A hữu ích cho mắt.
Sô cô la đen
Sô cô la đen là một trong những thực phẩm giàu sắt nhất. Mỗi 28g sô cô la đen cung cấp 19% nhu cầu sắt cho cơ thể, tương đương khoảng 3,4 miligam sắt. Sô cô la đen và bột ca cao có hoạt tính chống oxy hóa cao và giảm lượng cholesterol trong máu, giảm nguy cơ tim mạch.
Phác đồ điều trị thiếu máu thiếu sắt
Nguyên tắc điều trị
- Tăng cường thực phẩm giàu sắt trong chế độ ăn uống hàng ngày.
- Sử dụng sắt dạng viên nén hoặc dung dịch lỏng như ferrous sulfate, ferrous gluconate, ferrous fumarate.
- Uống sắt kèm theo nước cam, nước chanh hoặc các loại vitamin C khác để tăng khả năng hấp thu sắt.
- Uống sắt khi đói hoặc trong bữa ăn, đặc biệt với người bị đau dạ dày.
- Uống sắt liên tục và kéo dài trong ít nhất 3 tháng.
- Sử dụng truyền tĩnh mạch nếu cơ thể không hấp thu sắt qua đường uống hoặc trong trường hợp thiếu máu nặng.
- Cách tính liều lượng thuốc bổ sung sắt dạng tiêm: Tổng liều (mg) = P (kg) x (Hb đích (G/L) - Hb thực (G/L)) x 0,24 + 500 mg. Trong đó P là trọng lượng cơ thể (kg), Hb là nồng độ huyết sắc tố (G/L).
- Trường hợp thiếu máu nặng, cần bù thêm máu bằng phương pháp truyền máu trực tiếp.
Phối hợp điều trị nguyên nhân
Để điều trị thiếu máu thiếu sắt, cần xác định nguyên nhân gây bệnh và kết hợp điều trị để tránh tái phát.
Có 3 nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt:
- Tăng nhu cầu sắt ở phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú, phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt.
- Cung cấp thiếu: chế độ ăn uống không hợp lý, không ăn đủ các loại thực phẩm, người kén ăn, người già.
- Hấp thu sắt kém: người mắc các bệnh viêm dạ dày, viêm ruột, người sử dụng nhiều chất làm giảm khả năng hấp thu sắt như chè, cà phê.
Hình ảnh chỉ mang tính minh họa
Cách phòng tránh bệnh thiếu máu thiếu sắt
- Duy trì chế độ ăn uống hợp lý và cân bằng để cung cấp đủ sắt cho cơ thể. Nên ăn các loại thực phẩm giàu sắt như hạt, ngũ cốc, đậu phụ, lòng đỏ trứng, thịt màu đỏ, rau màu xanh đậm. Uống nhiều nước cam, nước chanh để tăng khả năng hấp thu sắt.
- Hạn chế thực phẩm và đồ uống làm giảm khả năng hấp thu sắt, đặc biệt sau khi ăn. Sử dụng ghế massage để cải thiện lưu thông máu, giãn nở mạch máu và kích thích sự lưu thông máu hiệu quả.
- Phụ nữ mang thai nên bổ sung sắt suốt thai kỳ.
- Nuôi con bằng sữa mẹ vì sữa mẹ chứa nhiều sắt dễ hấp thu. Đối với việc nuôi con bằng sữa bột, cần chọn loại có chứa đủ sắt hoặc bổ sung thêm sắt.
- Không tự ý bổ sung sắt cho bé khi chưa biết chắc cơ thể bé có thiếu hay không, để tránh ảnh hưởng đến thận. Bạn nên đưa bé đến cơ sở y tế khám dinh dưỡng. Bé từ 4 tuổi nên được khám sức khỏe tổng quát định kỳ 1 năm/lần để theo dõi sức khỏe và phát triển.
Hình ảnh chỉ mang tính minh họa
Bạn có thể tham khảo những thực phẩm trên để bổ sung máu một cách tự nhiên. Nhớ luôn duy trì một chế độ ăn uống hợp lý và cân bằng để giữ gìn sức khỏe và tăng cường hệ miễn dịch của bạn.
