Sau quãng thời gian mang bầu, cơ thể của người mẹ đã trải qua nhiều biến đổi. Việc chăm sóc vượt trội cho bé yêu chiếm thời gian và cũng quan trọng, nhưng không nên bỏ qua việc chăm sóc mẹ sau sinh. Lúc này, cơ thể người mẹ đã mệt mỏi và phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe sau quá trình sinh nở.
1. Theo Dõi Các Vấn Đề Thường Gặp Của Người Mẹ Sau Sinh
-
Sự thu hồi của tử cung: Tự nhiên, ngay sau khi sinh, tử cung sẽ tự co lại thành một khối cầu an toàn. Ban đầu, đáy tử cung có thể cao khoảng 13cm trên khớp vệ, và mỗi ngày tử cung sẽ thu nhỏ đi khoảng 1cm. Sau 12-13 ngày, tử cung sẽ thu nhỏ đủ để nằm trong vùng chậu và không còn cảm nhận được đáy tử cung ở bên ngoài. Sự thu hồi tử cung ở người cho con bú sẽ nhanh hơn so với người không cho con bú. Bạn không cần lo lắng về sự thu hồi tử cung vì nó phụ thuộc vào cơ địa và số lần sinh của mỗi người. Tuy nhiên, khi tử cung bị nhiễm trùng, sự thu hồi sẽ chậm hơn bình thường.
-
Chảy máu sau sinh: Hiện tượng chảy máu âm đạo xảy ra từ 2-6 tuần sau sinh. Nếu bạn cho con bú, chảy máu sẽ ngừng nhanh hơn. Ban đầu, chất máu có màu đỏ tươi, sau đó sẽ dần dần chuyển sang màu nâu nhạt. Chất này sẽ tiếp tục chảy cho đến khi kinh đầu tiên trở lại. Bạn cần sử dụng các tấm lót băng vệ sinh để thấm hút chất dịch, không nên dùng băng vệ sinh bên trong âm đạo để tránh nhiễm trùng.
-
Vết khâu tầng sinh môn: Nếu tầng sinh môn bị rách hoặc cắt khi sinh, nó sẽ được may lại. Vết khâu tầng sinh môn cần được kiểm tra và bôi thuốc sát trùng 3 lần mỗi ngày. Ngoài ra, bạn nên tự rửa và thay băng vệ sinh sạch nhiều lần trong ngày để tránh ẩm ướt kéo dài và nguy cơ nhiễm trùng. Đồng thời, bạn cần tránh tình trạng táo bón và tập đi tiểu, ngồi dậy đi lại. Kháng sinh thường được sử dụng trong 5 ngày. Nếu vết may tốt và không có chỉ tiêu thụ, vết khâu sẽ được cắt vào ngày thứ 5 sau khi sinh.
-
Táo bón: Tình trạng táo bón thường gặp sau khi sinh. Bạn nên uống đủ nước và ăn thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây tươi và rau. Đồng thời, có thể làm những bài tập nhẹ, tránh căng thẳng và sử dụng thuốc làm mềm phân để cải thiện tình hình.
-
Bàng quang: Việc đi tiểu nhiều hơn trong những ngày đầu là bình thường vì cơ thể sẽ loại bỏ nước dư thừa tích tụ trong quá trình mang thai. Ban đầu có thể khó thực hiện việc đi tiểu vì cảm giác đau, nhưng bạn nên thử đi tiểu càng sớm càng tốt. Đứng dậy và di chuyển để tạo sức ép mạnh hơn khi tiểu. Nếu bạn có khâu, hãy rửa bằng nước ấm khi đi tiểu để giảm đau.
-
Chăm sóc vú: Đây là một vấn đề quan trọng trong quá trình chăm sóc mẹ sau sinh. Hỗ trợ và khuyến khích việc cho con bú là rất cần thiết. Bạn cần hiểu rõ tầm quan trọng của việc cho con bú như tránh đau vú và tắc tia sữa. Để có đủ sữa cho con, bạn cần ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi và cho con bú theo lịch trình. Trước khi cho bé bú, hãy lau sạch vú và cho bé bú hết sữa trong vú. Nếu không hết, bạn có thể vắt ra để tiếp tục kích thích sự sản xuất sữa.
2. Chế Độ Dinh Dưỡng Cho Mẹ Sau Sinh
Sau khi sinh, mẹ cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để phục hồi sức khỏe và nuôi con bằng sữa mẹ. Bạn cần bổ sung những thực phẩm sau:
-
Hoa quả tươi và rau xanh để cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất.
-
Canxi từ sữa, bơ, đậu phụ, cá mòi,... để hỗ trợ phát triển xương và răng cho bé.
-
Protein từ thịt gà, trứng, thịt nạc và các loại đậu.
-
Các loại tinh bột như cơm, bún, bánh mì, khoai lang, khoai tây.
Tuy nhiên, bạn cần hạn chế các loại thức ăn không tốt trong thời gian cho con bú:
-
Tránh thuốc lá và rượu vì chúng có thể làm giảm lượng sữa mẹ và gây tác động tiêu cực đến tâm lý. Bạn cũng cần nhớ rằng thuốc lá và rượu là không tốt cho sức khỏe sau sinh.
-
Cẩn thận với các loại thức ăn không dễ tiêu, có thể gây ngộ độc như thịt, trứng, hải sản sống. Hãy lưu ý những loại thức ăn có thể gây khó tiêu cho con (hành, cải bắp, trứng cá, trứng tôm, gia vị cay) nếu chúng gây phản ứng.
-
Hạn chế uống cà phê hoặc trà vì chúng có thể khiến bạn khó ngủ hơn. Bạn chỉ nên uống một lượng rất nhỏ cà phê mỗi ngày.
-
Không nên ăn kiêng vì bạn cần nhiều calo hơn bình thường để duy trì năng lượng và cung cấp sữa cho con. Nếu muốn giảm cân, hãy duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng và luyện tập thể dục thường xuyên. Hạn chế đường và ngừng uống các loại đồ uống có cồn.
3. Chế Độ Nghỉ Ngơi Cho Mẹ Sau Sinh
Giấc ngủ là yếu tố quan trọng trong việc chăm sóc mẹ sau sinh. Ngủ đủ và ngủ sâu giúp tái tạo năng lượng, tạo sữa mẹ tốt hơn và tránh các vấn đề như căng thẳng và trầm cảm sau sinh. Bạn cũng cần chăm sóc cơ thể, sinh hoạt và lựa chọn thực phẩm để phục hồi sức khỏe. Đặc biệt, các bà mẹ sinh mổ thường phục hồi chậm hơn so với các bà mẹ sinh thường.
Sau khi vết thương đã lành và ổn định, bạn có thể thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng như mát xa, xoa bóp tay chân. Điều này giúp đẩy sản dịch ra ngoài và cải thiện tuần hoàn máu.
Việc tập thể dục và mát-xa còn mang lại những lợi ích như giảm căng thẳng, giữ tinh thần lạc quan, giảm đau lưng, tăng cường tuần hoàn máu, giảm táo bón, phục hồi sự săn chắc của cơ thể và giảm các tai biến tim mạch.
Trong cuộc sống hàng ngày, hãy tránh ánh nắng mặt trời mạnh và gió lạnh. Chỗ ở nên thoáng mát, không bị ảnh hưởng bởi khói bụi, mùi hôi, tiếng ồn. Nhiệt độ trong phòng lý tưởng cho cả mẹ và bé là 27 - 29 độ C.
Hãy chú trọng chăm sóc mẹ sau sinh để mẹ và bé khỏe mạnh nhé!
