Rau ngót là một loại rau phổ biến trong ẩm thực Việt Nam với nhiều loại khác nhau. Không chỉ thơm ngon và giàu chất dinh dưỡng, rau ngót còn có tác dụng lợi cho sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu về loại rau độc đáo này trong bài viết dưới đây.
Rau ngót là gì?
Rau ngót, còn được gọi là rau bồ ngót, rau bù ngót, rau tuốt,... thuộc họ Phyllanthaceae. Loại rau này phổ biến ở vùng nhiệt đới Châu Á và được sử dụng làm thực phẩm và thuốc chữa bệnh. Tên khoa học của rau ngót là Sauropus androgynus, và hiện nay loại cây này được trồng rộng rãi trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, rau ngót được trồng ở mọi khu vực từ Bắc, Trung, Nam. 
Đặc điểm của cây rau ngót
Mặc dù rau ngót trở nên quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày, không phải ai cũng biết về đặc điểm của loại cây này. Một số điểm đặc trưng của rau ngót như sau:
- Phần thân cây: Rau ngót là cây bụi, phát triển mạnh ở nơi có độ ẩm cao. Thân cây mọc thẳng và nhỏ, bao gồm nhiều cành nhánh con. Rau ngót có thể đạt chiều cao từ 1,5 - 2m, thân cây màu xanh đậm, khi già có màu nâu nhạt.
- Phần lá cây: Lá cây rau ngót có hình bầu hơi thuôn dài và nhọn ở phần đầu, lá có màu xanh đậm. Kích thước lá trung bình dao động từ 4 - 6cm, mỗi cành con có khoảng 10 - 15 lá nhỏ. Mặt trên lá đậm hơn so với mặt dưới và có phần gân lá xương cá nổi lên.
- Hoa rau ngót: Hoa rau ngót mọc ít và thường xuất hiện khi cây đã già. Hoa có màu đỏ pha tím, cánh hoa nhỏ bao quanh nhụy vàng đậm. Chúng chia thành hai kiểu, hoa đực và hoa cái.
- Quả rau ngót: Quả rau ngót hiếm khi nhìn thấy vì chúng rất ít ra. Quả có hình tròn màu trắng, phần cuống có màu xanh hoặc tím. Bên trong quả chứa nhiều hạt con.
Các loại rau ngót
Trên thị trường, rau ngót có nhiều loại khác nhau phụ thuộc vào địa điểm trồng và đặc điểm sinh thái. Một số loại rau ngót phổ biến nhất hiện nay bao gồm:
Rau ngót lá nhỏ
Rau ngót lá nhỏ có kích thước bé hơn và thân cây cũng thấp hơn một chút so với rau ngót thông thường. Tuy nhiên, loại cây này thường bị nhầm lẫn với rau chùm ngây, cũng được sử dụng làm thực phẩm hoặc vị thuốc chữa bệnh. 
Rau ngót lá to
Rau ngót lá to có lá có kích thước lớn, thân nhỏ và mọc theo chiều so le nhau. Rau ngót lá to được sử dụng nhiều trong các món canh và có tác dụng điều trị các bệnh lý ở người.
Rau ngót rừng
Cây rau ngót rừng còn được gọi là cây rau sắng, cây mì chính,... Chúng thường được tìm thấy ở những vùng núi cao. Rau ngót rừng có thân cây to, cao, màu xanh đậm. Lá cây xanh bóng và giàu chất dinh dưỡng, mức giá cũng tương đối cao. 
Rau ngót leo
Rau ngót leo, hay còn gọi là rau bò khai, rau dạ hiến,... được trồng nhiều ở các tỉnh vùng núi phía Bắc. Mùi hương của chúng khá đặc biệt, với ngọn tròn và mập. Rau ngót leo thường được sử dụng để luộc, nấu canh hoặc chế biến thành các món xào khác nhau.
Rau ngót dây
Rau ngót dây, hay còn được gọi là rau ngót Nhật, là giống cây thân gỗ nhỏ, có nhiều nhánh và cành cây. Loại rau này không thể tuốt giống như rau ngót thông thường, do đó bạn cần nhặt từng lá và rửa sạch trước khi sử dụng. Rau ngót dây có vị thanh mát, ngon ngọt và giàu DHA, rất tốt cho mẹ và bé.
Rau ngót dại
Rau ngót dại, còn được gọi là rau bồ ngót tàu, thường mọc hoang ở nhiều khu vực khác nhau và hầu như không được sử dụng làm thực phẩm.
Một số món ngon từ rau ngót
Rau ngót có thể được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau để mang lại sự bổ dưỡng. Dưới đây là một số gợi ý:
- Rau ngót nấu canh thịt băm
- Canh mướp rau ngót
- Cháo rau ngót
- Nước ép rau ngót
- Rau ngót xào thịt bò
- Canh rau ngót nấu tôm
- Canh rau ngót nấu trứng
Cây chùm ngây - khác biệt với rau ngót
Nhiều người nhầm lẫn giữa cây chùm ngây và rau ngót do nét tương đồng về phần lá cây. Tuy nhiên, hai loại cây này hoàn toàn khác biệt và có thể phân biệt dễ dàng qua một số đặc điểm:
| Rau ngót | Chùm ngây | |
|---|---|---|
| Thân cây | Cây bụi, mọc thẳng và nhỏ | Cây thân gỗ, to và trồng lâu năm |
| Lá cây | Hình bầu dục, màu xanh đậm | Nhỏ hơn, màu xanh mốc |
| Hoa | Màu đỏ tím, mọc đơn | Màu trắng kem, mọc theo chùm |
| Quả | Dạng bầu dục, trắng, nhiều hạt | Dạng dài, thiết diện tam giác |
Cách trồng và chăm sóc cây rau ngót
Rau ngót có khả năng sinh trưởng mạnh mẽ và chịu khắc nghiệt trong tự nhiên, tuy nhiên việc trồng và chăm sóc cũng có những kỹ thuật cần lưu ý:
- Đất trồng: Rau ngót cần được trồng trên đất giàu chất dinh dưỡng và tơi xốp. Trước khi trồng, bạn cần pha trộn đất với phân bón để tạo điều kiện cho cây phát triển.
- Thời vụ trồng: Rau ngót có thể trồng ở bất cứ thời điểm nào trong năm, tuy nhiên tốt nhất là mùa xuân và mùa thu. Giai đoạn này có khí hậu phù hợp và cung cấp độ ẩm tự nhiên.
- Phương pháp trồng: Rau ngót trồng theo dạng giâm cành. Bạn có thể cắt cành rau con từ thân cây mẹ và giâm vào đất đã chuẩn bị. Tưới nước thường xuyên để cây phát triển nhanh chóng.
- Lượng nước: Rau ngót cần duy trì độ ẩm thường xuyên. Tần suất tưới nước tùy thuộc vào từng khu vực. Ở giai đoạn đầu, bạn cần tưới ít nhất 1 lần/ngày và dần giãn sau khi cây đã ổn định và phát triển.
- Bón phân: Rau ngót không yêu cầu nhiều phân bón. Bạn có thể bón phân khoảng 2 tháng một lần. Sử dụng các loại phân như phân chuồng, đạm, ure, lân, kali và bón xung quanh gốc hoặc pha loãng với nước và tưới.
- Phòng trừ sâu bệnh: Rau ngót thường gặp sự xâm hại của sâu đục lá và đục rễ. Bạn có thể cắt bỏ phần cây bị nhiễm sâu hoặc sử dụng thuốc trừ sâu để giảm thiểu tối đa sự xâm hại.
Giá và nơi mua rau ngót
Rau ngót là loại rau phổ biến trên thị trường và được bày bán tại hầu hết các chợ dân sinh và siêu thị lớn. Mức giá của rau ngót không cao, tuy nhiên nó có thể thay đổi theo thời gian và từng khu vực. Dưới đây là một số mức giá tham khảo:
- Rau ngót thường: 10.000 - 15.000 đồng/bó
- Rau ngót rừng: 150.000 - 200.000 đồng/kg
- Rau ngót Nhật: 50.000 - 100.000 đồng
- Rau ngót giống: 20.000 đồng
Bạn có thể mua rau ngót giống tại các cửa hàng cây giống, và để mua rau ngót sử dụng hàng ngày, nên chọn các cửa hàng uy tín như siêu thị, cửa hàng rau sạch hoặc các chợ.
Thông tin trên đây cung cấp những kiến thức cơ bản về cây rau ngót, từ đặc điểm và loại cây, cách chăm sóc và chế biến. Nếu bạn muốn biết thêm về loại cây này hoặc các loài cây, hoa khác, hãy ghé thăm Khu Vườn Xanh để cập nhật thông tin nhanh chóng và chi tiết nhất.
