Giới thiệu
Bạn có biết về bệnh Beriberi không? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh Beriberi. Bạn sẽ nhận thấy rằng vitamin B1 đóng vai trò quan trọng trong cơ thể và thiếu hụt nó có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Tổng quan bệnh Beriberi
Vitamin B1, hay còn gọi là thiamine, là một trong 8 loại vitamin B thiết yếu có nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể. Nó giúp chuyển đổi thức ăn thành năng lượng và được sử dụng bởi hầu hết các tế bào trong cơ thể. Tuy nhiên, cơ thể con người không thể tự sản xuất vitamin B1, vì vậy chúng ta cần bổ sung nó thông qua thực phẩm.
Beriberi là một dạng bệnh do thiếu hụt vitamin B1, gọi là thiamine. Bệnh này bao gồm hai loại: tê phù ướt và tê phù khô. Tê phù ướt ảnh hưởng đến tim mạch và tuần hoàn, trong khi tê phù khô gây tổn thương dây thần kinh và gây ra tình trạng cơ yếu hoặc liệt cơ.
Nguyên nhân bệnh Beriberi
Nguyên nhân chính của bệnh Beriberi là do thiếu hụt vitamin B1. Cơ thể con người cần một lượng nhất định vitamin này để duy trì thăng bằng chất đạm và chuyển hóa các chất thức ăn. Những nguyên nhân gây ra thiếu hụt vitamin B1 bao gồm:
- Cơ thể khó hấp thụ và dự trữ thiamine ở những người có nghiện rượu.
- Vấn đề di truyền khi cơ thể không thể hấp thụ được thiamin từ thức ăn.
- Tiêu chảy kéo dài hoặc thuốc lợi tiểu gây mất thiamin và thải nước cao.
- Trẻ sơ sinh không được cung cấp đủ thiamin qua sữa mẹ.
- Thiếu nguồn dự trữ thiamin do chạy thận.
- Các vấn đề gan.
- Rối loạn ăn uống và suy dinh dưỡng.
- Tuổi già và khả năng hấp thu vitamin B1 kém.
- Sử dụng thuốc làm giảm hấp thu vitamin B1.
- HIV/AIDS.
- Tiểu đường và đào thải vitamin B1 qua thận.
- Phẫu thuật giảm cân gây mất khả năng hấp thu chất dinh dưỡng.
Việc tiêu thụ quá nhiều cà phê, trà và thực phẩm chế biến có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu vitamin B1. Tuy nhiên, không nên lo lắng quá nhiều vì việc sử dụng vitamin C có thể giúp ngăn chặn sự tương tác giữa thiamine và các chất tannin trong cà phê và trà.
Triệu chứng bệnh Beriberi
Triệu chứng thiếu vitamin B1 thường bao gồm:
- Giảm cân nhanh.
- Chán ăn.
- Các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy.
- Tổn thương thần kinh.
- Nóng rát và phù ở bàn chân.
- Mệt mỏi và năng lượng thấp.
- Giảm trí nhớ tạm thời.
- Lẫn lộn và khó chịu.
- Cơ yếu và đau ở chân.
Ngoài ra, bệnh Beriberi có thể gây ảnh hưởng đến não, tim và các cơ quan khác trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin B1 có thể làm giảm lưu lượng máu và gây phù cơ tim.
Đối tượng nguy cơ bị bệnh Beriberi
Có một số đối tượng có nguy cơ cao bị bệnh Beriberi, bao gồm:
- Những người thiếu chế độ ăn uống giàu vitamin B1.
- Người nghiện rượu.
- Phụ nữ mang bầu và cho con bú.
- Người mắc chứng cường giáp.
- Người bị tiêu chảy kéo dài hoặc sử dụng thuốc lợi tiểu.
- Trẻ sơ sinh bú sữa công thức.
- Người già.
- Người mắc HIV/AIDS.
- Người bị tiểu đường.
- Người đã trải qua phẫu thuật giảm cân.
- Người bị chạy thận.
- Người sử dụng thuốc lợi tiểu liều cao.
Phòng ngừa bệnh Beriberi
Để phòng ngừa bệnh Beriberi, bạn có thể:
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng, bao gồm thực phẩm giàu vitamin B1 như rau xanh, cây họ đậu, thịt, cá, hạt nguyên cám.
- Kiểm tra tình trạng vitamin B1 định kỳ nếu bạn là phụ nữ mang bầu hoặc cho con bú.
- Bổ sung đủ vitamin B1 cho trẻ sơ sinh.
- Hạn chế uống rượu và kiểm tra tình trạng vitamin B1 đều đặn nếu bạn có thói quen uống rượu nhiều.
Cách chẩn đoán bệnh Beriberi
Để chẩn đoán bệnh Beriberi, bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm y tế, bao gồm:
- Xét nghiệm máu và nước tiểu để đo lượng vitamin B1 trong cơ thể.
- Kiểm tra thần kinh để tìm sự thiếu phối hợp và các vấn đề vận động.
- Kiểm tra sức khỏe để phát hiện các vấn đề về tim.
Cách điều trị bệnh Beriberi
Dù triệu chứng của bệnh Beriberi có thể nghiêm trọng, nhưng bệnh hoàn toàn có thể được chữa khỏi thông qua việc bổ sung vitamin B1. Đối với trường hợp cấp tính, bệnh nhân cần nghỉ ngơi tuyệt đối và áp dụng chế độ ăn giảm glucid, tăng đạm. Bên cạnh đó, việc sử dụng thuốc tiêm vitamin B1 và các loại thuốc giàu đạm và vitamin B12, vitamin B6 có thể được áp dụng.
Đối với trường hợp mạn tính, ngoài các phương pháp trên, bệnh nhân có thể kết hợp tắm nước nóng và xoa bóp nhẹ nhàng.
Thói quen sinh hoạt để quản lý thiếu vitamin B1
Để quản lý thiếu vitamin B1, bạn có thể áp dụng những thói quen sinh hoạt sau:
- Có chế độ ăn uống cân bằng và đảm bảo sử dụng đủ các thực phẩm giàu vitamin B1 như đậu và cây họ đậu, hạt, thịt, cá, và các loại ngũ cốc.
- Kiểm tra xem sữa công thức cho trẻ sơ sinh đã bổ sung đủ vitamin B1 hay chưa.
- Hạn chế uống rượu để giảm nguy cơ mắc bệnh Beriberi.
Trên đây là những thông tin về nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh Beriberi. Hy vọng rằng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này và cách phòng ngừa hoặc điều trị khi cần thiết. Tuy nhiên, nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị bệnh Beriberi.
